EMDR Nasıl Çalışır

(EMDR; sistematik olarak göz hareketleri ile duyarsızlaştırma tekniğine verilen isimdir.)
Bilişsel beyin ve duygusal beyinin veri işleme kapasitesi sorunsuz çalışırsa, yani beyin yaşananlara anlam verilebilmiş, işlenebilmiş ise genellikle problem çıkmaz. Durumlar; anılara ya da gerekli yaşam derslerine dönüştürülür. Benlik sentezlemenin ve yeni denge durumunun sağlanmış olmasına bağlı olarak, kendini yeterli ve güçlü hisseder. Yaşanan durum kişiler için travmatik olmaktan çıkar.
Yaşananların bilişsel beyinle bağlantısı kurulamadığında, veriler işlenemediğinde ham haliyle, işlenmemiş, sindirilmemiş olarak kalır. Acı verici, yetersizlik yaratıcı, korkutucu olmaları sebebiyle, var olan yaşantılar, bilinçten uzaklaştırılır. Duygusal beyinde sindirilmemiş olarak kalır. Duygusal beyinin denetimi altında olan bedene hapsedilir.
Duygusal anılar bedene kazınmış gibidir. Silinemez. Duygusal beyin ve onun kontrolündeki beden, yaşananları, kendisine yapılanları asla unutmaz. Araştırmalar; travmatik yaşantıların hücresel düzeyde tüm bedende değişiklik yarattığını ortaya koymaktadır.
Bilişsel beyin yaşananların üstesinden gelemediğinde, mevcut anıları, sahneleri, izleri izole etmekte, bilinçle olan bağlantılarını kesmektedir. İnsanlar, olayı unuttuklarını, hiçbir şey anımsamadıklarını dile getirirler. Ancak, bazen bir koku, bazen bir görüntü, söz, ses ya da bir yiyeceğin tadı, duygusal beyindeki yaralanmaları aktive etmektedir. Bunun sonucu olarak travmatik anılar tetiklenmektedir.
Beynimiz, bedenimizde olduğu gibi kendi kendini iyileştirme mekanizmalarına sahiptir. Yaşanmış, ancak işlenememiş travmatik olabilecek bütün yaşantılar, iyileşebilmek için sürekli olarak kendini hatırlatır. Bilinci değişik yollarla zorlar. Sindirilmeye çalışılır.
EMDR kuramına göre; travmatik, duygusal yaşantılar sindirilemediği için, yaşandığı haliyle sinir sisteminde bloke edilir.
Görüntüler, sesler, bedensel duyumlar, kişisel inançlar (öleceğim, başarısızım, yetersizim, mahvoldum, terk edileceğim, kaybolacağım türünde ) sinir sisteminde birikmektedir. Duygusal beyne yerleşmiş, mantıklı bilgilerden yoksun olan sentezlenmemiş travmatik yaşantılar, olayla ilgili küçük bir uyarı karşısında tetiklenir ve işlenmemiş, işlevsiz bilgi paketi(Flash Back) haline geliverir.

EMDR’in gücü; en önce travmayı oluşturan anıyı, onu çağrıştıran her neyse- işitsel, görsel, duygusal, fiziksel beden duyumları- değişik bütün parçalarıyla harekete geçirmesindedir. Rüyalar, günlük yaşantıları sindirmek, bilişsel ve duygusal beyin sentezlemesinin yapılması için beynin yeniden düzenleme işlevleri görevindedirler. EMDR seanslarında kişiler; terapistin parmak hareketlerini izlerken, göz hareketleri, uykuda rüya görme esnasında yaşananlara benzemektedir. EMDR’ da terapistin parmaklarını izlerken yaşanan göz hareketleri de sindirilmemiş anıların yeniden canlandırılarak, işlenmesine yardım etmektedir. Beynin kendini iyileştirme mekanizması, “uyarlayıcı bilgi işleme sistemi” uyarılmaktadır.

EMDR’ın göz hareketleri, psikolojik travmaların ardından iyileşmeyi hızlandıran doğal bir mekanizmaya benzetilebilir. Hastalar, rüya görme ve serbest çağrışım anında olduğu gibi, birbirine bağlı bir dizi anıyı hatırlamakta ve sözcüklere dönüştürmektedirler. İyileşme sadece göz hareketlerine bağlı değildir. Göz hareketleri uyarıcı olmakta, geçmişteki anılar canlanmaktadır. Sözel olarak terapistle birlikte, travmatik anıların işlenmesi, yeniden anlamlandırılması gereklidir. Sürecin sonunda kişinin olay anındaki, kendine yönelik çaresizlik, yetersizlik, terk edilme, donakalacağı türündeki düşünce ve duygularının dönüşmesi gereklidir. Yeniden çerçevelenip, anıların dönüştürülmesi için çalışılır.

Geçmişteki anılar ele alınırken, başka noktalardan bakabilmek öğrenilir. Terapistle birlikte, anılar, bugünün bakış açısıyla işlenmektedir. Kaygıya, korkuya yönelik tutumlar değişmektedir. Güçsüzlük, yetersizlik, başa çıkamama endişeleri yerini güçlülüğe bırakmaktadır. Yaşantısal değişimler, tıpkı travmada olduğu gibi yine bedende ve beyinde, hücresel düzeyde kalıcı değişimlere neden olarak, iyileşmeye hizmet etmektedir.